تاثیر فضایل و رذایل اخلاقی در معرفت الهی از دیدگاه ملاصدرا

نقش عواملی چون عواطف و احساسات، خواستههای پیشینی، گناهان و رذایل اخلاقی و ... در تکوّن معرفت، از دیرباز مورد توجّه فیلسوفان بوده است. ملاصدرا نیز با تلقّی خاصّی که دربارة معرفت الهی دارد و از سویی آن را مترادف با حکمت دانسته؛ و از سوی دیگر، تحقّق چنین معرفتی را مسبوق به تهذیب و استکمال نفس انسانی میانگارد، در حقیقت، موانع معرفت به خداوند را همان موانع حکمت و کمال انسانی معرفی میکند. بدین ترتیب، تقرّب به عالم قدس و دست­رسی به معرفت حضرت حقّ، در گرو تزکیة نفس و تهذیب اخلاق از زشتی ها، معاصی و رذایلی چون بخل، کبر، عجب، غیبت، حبّ جاه و ریاست، خصومت، شرب خمر، دروغ­گویی و ... و التزام به شریعت خواهد بود.